چگونه از فضای مجازی استفاده کنیم؟
نویسنده: خدیجه معتصم
دنیای مجازی دنیای پیچیده‌ای است، پر از محتوای مختلف در زمینه‌های مختلف. عصر ما عصر اطلاعات است و بیشتر از هر زمان دیگری اطلاعات مختلف در دید همه‌گان گذاشته می‌شود.
بوجود آمدن دنیای مجازی باعث شده دسترسی به علوم به مراتب آسانتر شود، ولی همین فضای پر از اطلاعات، اگر درست مدیریت و کنترل نشود، اضرار غیر قابل جبرانی به زنده‌گی مان وارد می‌کند.
در این مقاله، به شکل مختصر و مفید دربارۀ چگونگی استفادۀ درست از صفحات مجازی می‌پردازیم.
- دنیای مجازی و هجوم اطلاعات:
در دنیای گوشی‌ها و صفحات اجتماعی مختلف، ما درگیر یکسری اطلاعات مختلف و اغلب بی‌فایده هستیم.
صفحات اجتماعی طوری راه‌اندازی شده‌اند که یکی از دیگری جالب‌تر و جذاب‌تر است، آنها با رقابت یکدیگر هر روز نسخه‌های جدیدی وارد بازار می‌کنند که بیشتر ما را جذب خود سازند.
بدون شک، شما هم به این اتفاق برخورده‌اید که ب‌هخاطر چک کردن یک پیام وارد واتساب شده‌اید و ناخودآگاه به سمت پیام‌های دیگر هم رفته و در اخیر این منجر به دیدن استوری‌ها شده‌است. اما هنوز از وتساب خارج نشده‌اید که اعلان فیسبوک کنج صفحۀ تان پدیدار می‌شود. شما فیسبوک را باز میکنید و با حجم دیگر اطلاعات رو به‌رو می‌شوید. این وضع همینطور ادامه می‌یابد تا اینکه گوشی تان را سرجایش می‌گذارید، ناگهان متوجه می‌شوید یک ساعت در حال گشت و گذار در صفحات اجتماعی بودید؛ بدون اینکه قصد چنین کاری را داشته باشید!
این تنها یکی از آسیب‌های صفحات اجتماعی است که خیلی زیرکانه ما را در خود غرق کرده و محتویات خود را در بدل وقت مان به فروش می‌رسانند.
- یک مشکل بزرگ!
می‌خواهید شما را با بزرگترین مشکلی که صفحات اجتماعی بر زنده‌گی مان وارد می‌کنند، آشنا سازم؟
تربیه به شکل کودک
بگذارید مثالی بزنم. شما وارد انستاگرام می‌شوید (معمولاً بدون هدف این کار را میکنید، اما اگر آسانتر بگیریم فرض بر اینکه می‌خواستید پست علمی بگذارید)، به مجرد باز کردن آن متوجه استوری دختر عمۀ تان که تازه‌گیها خارج رفته می‌شوید، از آنجایی که دیگر کنجکاوی تان گل کرده، به‌روی آن کلیک میکنید. تصویر یک فنجان قهوه در کافی شاپی لوکس را استوری کرده (اصلاً شاید از خودش هم نباشد).
شاید همان لحظه نه، ولی بدون شک چند دقیقه بعد ذهن ناخودآگاه تان شروع می‌کند به مقایسه کردن زنده‌گی شما و زنده‌گی دختر عمۀ تان. درست است همۀ این را باور داریم که فضای مجازی حقیقی نیست، چون مردم از مشکلات شان پست نمی‌گذارند، ولی متأسفانه ذهن ما قادر به تشخیص آنها نیست، حتی اگر شما نخواهید هم تحت تأثیر تصاویر انستاگرام قرار می‌گیرید.
برگردیم سر داستان مان؛ هنوز شما به تصویر فنجان قهوه نگاه میکنید که ناگهان استوری یک بازیگر ترک نمایان می‌شود. احتمالاً با ظاهری خیره کننده و جذاب!
ذهن تان دوباره شروع می‌کند به مقایسه، شما صورت میکاپ کرده‌ای که با فیلترهای حرفه‌ای عکاسی شده را با صورت پف کردۀ خود که تازه از خواب برخواسته‌اید، مقایسه میکنید.
اگر شانس آورده باشید و فرد دیگری استوری نکرده باشد، گوشی تان را یک‌کنار می‌گذارید. ولی صبر کنید! قضیه همینجا تمام نمی‌شود؛ ذهن تان تا شب درگیر همان قضایا است و هرکاری که میکنید ذهن تان آنرا به همان چند تصویری که از دختر عمۀ تان و آن مدل ترک که دیدید، مقایسه می‌کند.
در نتیجه؛ شما احساس بی‌کفایتی میکنید، احساس میکنید زنده‌گی تان به اندازۀ کافی خوب نیست و خوبی‌های دنیای واقعی را نادیده می‌گیرید. درست همانند کودکی که پس از دیدن یک خرس قهوه‌ای کوچک در فروشگاه، همۀ اسباب بازی‌هایی که در خانه دارد، را فراموش می‌کند و می‌چسبد به همان خرس قهوه‌ای!
- پس چکار کنیم؟
صادقانه بگویم؛ جلوگیری از قاطی نشدن فضای مجازی و فضای حقیقی ممکن نیست. آنهم وقتی که حد اقل سه ساعت در روز سر تان در گوشی است.
شما همیشه در حال اسکن محیط اطراف خود در مقایسه با چیزی هستید که در صفحات اجتماعی تان دیده‌اید. صدای افتادن چیزی از روی میز، شما را به یاد آن ویدیوی انفجاری که صبح در فیسبوک دیده‌اید، می‌اندازد. حتی تصمیم‌هایتان ارتباط زیادی دارد به چیزی که می‌خوانید و می‌بینید، سلیقۀ شما در انتخاب کفش از فروشگاه ارتباط مستقیمی دارد با چیزی که در انستاگرام مشاهده کرده‌اید!…
پس واقعاً چه باید کرد؟
تنها راه‌حل این‌است که هر نوع ارتباط با صفحات اجتماعی را قطع کنیم؟
خوشبختانه راه‌های دیگری هم جز قطع ارتباط با صفحات مجازی هست. در ادامه به چند نکته اشاره می‌کنیم که تا حد زیادی از آسیب‌های وارده جلوگیری می‌کند، و به‌جای آن می‌توانیم اطلاعات مفیدی به‌دست آوریم.
- ذهن شما سطل زباله نیست، لطفاً متوجه چیزهایی که در آن می‌ریزید، باشید!
اخیراً مطلب جالبی در یکی از کتاب‌ها خواندم که نوشته بود: «همانطور که متوجه غذاهایی که معدۀ تان را با آن پر میکنید، هستید؛ باید متوجه اطلاعاتی که در مغز تان می‌ریزید، هم باشید».
غذاهای خوب جسم تان را صحتمند و قوی می‌سازند، و اطلاعات خوب ذهن تان‌را و بر عکس، اگر غذای بی‌کیفیت و فاسد شده مصرف کنید، بدن‌تان از کار می‌افتد و قدرت سابق‌اش را از دست میدهد.
همینطور اگر متوجه اطلاعات ورودی ذهن تان نباشید، خیلی زود است که ذهن تان با اطلاعات بی‌فایده و استرس‌زا بمباران شود و کارایی‌اش را از دست دهد.
- خبری که فردا ارزشش را از دست میدهد، امروز هم ارزش خواندن را ندارد!
یکی از داغ‌ترین مسایل در صفحات مجازی اخبار است. آنهم نه اخبار خوب؛ اخبار فاجعه بار!
چرا؟ چون خواننده‌گان بیشتری دارد.
متأسفانه، سرگرمی بیشتر ما در صفحات مجازی خواندن اخبار است. ولی اطلاع نداریم که مطالعۀ روزانۀ این اخبار چقدر می‌تواند زیان‌بار باشد.
اگر شما هر روز دربارۀ دزدیده شدن فلان کودک، قتل و جنایت در فلان منطقه، کاهش نرخ بازار… مطالعه فرمایید، ذهن شما به طرف اطلاعات منفی کشیده شده و این مستقیماً بر روی زنده‌گی روزانۀ تان تأثیر مخرب می‌گذارد، شما ناخودآگاه به هر چیز از دریچۀ منفی نگاه میکنید.
لطفاً خود را با این حرف که می‌خواهید از جهان اطراف مطلع باشید، بازی ندهید. آتش‌سوزی جنوب ایالات متحده هیچ ربطی به شما ندارد. غیب شدن یک کودک در فلان قریۀ فلان شهر دردی از شما دوا نمی‌کند، فقط اضطراب تان را افزایش میدهد.
مطمئن باشید بیشتر اخباری که امروز در مورد جنایات، قتل و دزدی… می‌خوانید تا فردا ارزشش را از دست میدهد. پس وقت و انرژی تان را با خواندن آنها ضایع نکنید.
- یک خانه‌تکانی!
دومین راه‌حل اینکه بتوانید اثرات منفی صفحات اجتماعی را کاهش دهید؛ خانه‌تکانی است!
البته منظورم خانه‌ای که در آن زنده‌گی میکنید نیست، خانۀ گوشی تان است. بروید سراغ صفحات مجازی تان و یک خانه‌تکانی اساسی انجام دهید. هر چیزی که می‌دانید ۱۰دقیقه دیگر ارزشش را از دست میدهد، را حذف کنید.
لطفاً از کانال‌های جوک تلگرام تان خارج شوید، مطمئن باشید آن یک لحظه خندیدن و سرگرمی ارزش تباهی روح تان را ندارد.
کانال‌های آشپزی‌ای که حتی یک‌بار از دستور پخت‌هایش استفاده نکرده‌اید، هم همینطور. به جایش در کانال‌ها و گروه‌های علمی و انگیزشی اضافه شوید، تا با مطالعۀ آن اطلاعات مفیدی وارد ذهن تان شود. سراغ فیسبوک و انستاگرام بروید و هر آن چیزی که بدرد تان نمیخورد، را دور بریزید.
در عوض صفحاتی را دنبال کنید که مطمئن هستید اطلاعات مفیدی به شما می‌دهند، جایی که ارزش سرمایه‌گذاری وقت تان را داشته باشد.
اگر خانه‌تکانی را درست انجام داده باشید، دیری نمی‌گذرد که به‌جای اطلاعات منفی، از طریق فضای مجازی خوراک مثبت و مفید وارد ذهن تان می‌شود.
- در اخیر؛ صفحات مجازی باهوشتر از چیزی‌است که فکر میکنید!
شده تا حال روی تصویری در فیسبوک یا انستاگرام کلیک کنید و دفعۀ بعدی که صفحه تان‌را باز میکنید، با هجوم تصاویر مشابه برخورده باشید؟ مطمئن هستم برای همه این اتفاق افتاده است. فضای مجازی خیلی خوب تشخیص میدهد چه چیزی را دوست دارید و چه چیزی توجه تان را جلب می‌کند (حتی اگر آن را لایک هم نکنید) .
پس باید اول نیت‌تان را از بررسی صفحات اجتماعی مشخص کنید، اینکه می‌خواهید چه اطلاعاتی به خورد ذهن تان بدهید.
چه چیزی را می‌خواهید؟ دنبال همان بروید.
اطلاعات مفید را لایک و دنبال کنید، محتوای نامرتبط با هدف تان را (حتی اگر خیلی جذاب باشد) نادیده بگیرید و یا روی علامه بازخورد کلیک کنید تا دوباره برای تان نشان داده نشود.
به این صورت، شما خود را از اعتیاد به فضای مجازی نجات می‌دهید و یک گوشی فیلتر شده با محتویات مفید خواهید داشت، که شما را در رسیدن به اهداف تان یاری می‌کند.
