آنچه روزه را میشکند و آنچه نمیشکند!
- فروغ اندیشه
- مقالات تربیتی

ضیاءاحمد فاضلی، مسوول مدرسه احیاءالعلوم.
شکننده های روزه عبارت اند از:
♦️خوردن و نوشیدن به قصد و یا به خطا،
♦️و نیز مقاربت جنسی و ارضای شهوت، مانند: استمناء و..
اگر شکننده ی روزه در حالی انجام شود که روزه از یاد رفته باشد، در آن صورت روزه نمیشکند؛ به شرط آنکه به محض به یادآمدن، از آن خود داری شود.
پیامبر”ص” در این باره میفرمایند: «مَنْ أَکَلَ نَاسِیًا وَهُوَ صَائِمٌ فَلْیُتِمَّ صَوْمَهُ فَإِنَّمَا أَطْعَمَهُ اللَّهُ وَسَقَاهُ» (صحیح بخاری)
ترجمه: هرکس به فراموشی چیزی بخورد، باید روزهاش را تمام کند که بیشک خداوند به او آب و نان داده است.
اگر روزه دار از خواب بیدار شد و آب نطفه را در لباس خود دید –چه خوابی دیده باشد یا ندیده باشد- روزه از آن نمیشکند.
و نیز اگر از اثر وسوسهی شیطان بدون دخالت خود وی در بیداری از او آب نطفه خارج شد نمیشکند.
اما اگر به فعل وارادهی خود شخص – مثلاً: با انجام استمنا و یا لمس همسر- خارج شود، روزه از آن میشکند و فقط قضاء لازم میشود؛ نه کفاره.
استفراغ اگرعمدی و به قدر پُری دهان باشد، میشکند و تنها قضاء دارد و اگر خود بالا آمد، اگر چه به پُری دهان باشد نمیشکند.
اگر استفراغ عمدی باشد، اما کمتر از پُری دهان هم نمیشکند.
از فروبردن بلغم جداشده از سینه اگر چه کار خوبی نیست؛ اما روزه نمیشکند.
اگر خونِ بیرههای دندان با لعاب دهن فرو برده شود، نمیشکند، مگر این که بیشتر از آب دهان باشد و یا مزهی آن را حس کرده و آن را فروبرد، که در آن صورت میشکند و تنها قضاء دارد.
اگر به فراموشی چیزی خورد و یا احتلام شد و یا استفراغ نمود، و بعداً به گمان این که روزه اش شکسته، چیزی خورد، در چنین صورتی روزه میشکند و تنها قضاء لازم است.
از سرمه کشیدن به چشم، و یا به آن قطره انداختن و یا خود را چربکردن و یا خوشبویی استعمالنمودن، روزه نمیشکند.
مسواک در روز و شب رمضان سنت است، اگر چه طعم آن حس شود. اما از مسواکزدن با خمیره دندان در روز اجتناب شود، زیرا سرعت نفوذ دارد و ممکن است چیزی وارد حلق شود.
اگر روزه را از یاد برده بود و آب را غرغره کرد و از آن، مقداری به حلقش فرو رفت، نمیشکند (فراموشی روزه را نمیشکند) و اگر روزه را به یاد داشت، میشکند. (این همان حالت خطاست که قبلاً گذشت).
بافروبردن غذای داخل دندان نمیشکند؛ مگر این که به اندازهی نخود برسد، که از آن تنها قضاء لازم میگردد.
با فرو رفتن غبار و دود در حلق، نمیشکند مگر اینکه عمدی باشد، مانند استعمال سیگار و چلم که میشکند.
از تزریق پیچکاری روزه نمیشکند، هرچند اگر میسر باشد بهتر است بعد از افطار تنظیم شود.
از واردشدن آب در بدن از بیخ موها و گوشها هنگام غسل، نمیشکند.
همسر را بوسهزدن و لمسکردن، اگر مبالغه نشود و بر خود اطمینان داشته باشد، اشکالی ندارد؛ و گرنه مکروه است.
غسل کردن برای روزهدار اشکالی ندارد و فقط متوجه باشد که آب در حلقش فرو نرود.
روزهدار در وضو یا غسلش نباید آب را غرغره کند که بیم فرورفتن و شکسته شدن روزهاش میرود.
زن اگر در اثنای روزی که روزه دارد به عادت ماهوارش مواجه میشود، دیگر به روزهاش ادامه داده نمیتواند و اگر به قصد روزه تاشام چیزی نمیخورد، گنهکار شده و این برایش روزه هم محسوب نمیگردد.
قضای روزههای ایام عادت ماهوار برای زنان –در ایام دیگر سال- فرض است، اگر چه چندسال هم بگذرد، اما نماز آن ایام، قضایی ندارد.
اگر عادت ماهوار زن، بخاطر استفاده از داروهایی که مانع حیض میشود، قطع شد بر وی گرفتن روزه فرض میشود، اما اگر بدون تجویز داکتر متخصص این کار را میکند، گنهکار میشود. بهتراست این مسأله به حال خود رها شده و جلوگیری نشود.
غسل جنابت اگر تا صبح به تأخیر افتد، اشکالی ندارد.
در شکستن روزه به اثر خوردن و نوشیدن به طور عمدی و بدون عذرشرعی و نیز مقاربت با همسر در روز رمضان (روزی که نیت روزهی آن را کرده است)، هم قضای آن روز و هم کفاره؛ هردو لازم میشود.
اگر شکنندهی روزه به خطاء صورت پذیرد –مثلاً هنگام شستن دهان، ناخواسته آب در گلویش فرو رود -در آن صورت فقط قضاء دارد و کفارهای در کار نیست.
کفاره: عبارت است از دو ماه پی در پی روزهگرفتن و اگر از آن عاجز بود، طعام دادن (دو وعده غذا) به60 مسکین؛ چه پخته بدهد یا ناپخته، و یا پول آن را بپردازد.
رواست اگر به عوض طعام هر مسکین، دو کیلو گندم بدهد و یا شصت دست لباس و یا قیمت آن را به مساکین بدهد.
