با کمتر از ۶ میلیون دلار… آیا “دیپ سیک” چینی بازار هوش مصنوعی آمریکا را متزلزل خواهد کرد؟

با کمتر از ۶ میلیون دلار… آیا “دیپ سیک” چینی بازار هوش مصنوعی آمریکا را متزلزل خواهد کرد؟

بازارهای مالی جهانی پس از صعود ناگهانی اپلیکیشن هوش مصنوعی چینی “دیپ سیک” (DeepSeek) که در صدر فروشگاه‌های اپلیکیشن قرار گرفت و نگرانی سرمایه‌گذاران، به‌ویژه در ایالات متحده، را برانگیخت، دچار نوسان بی‌سابقه‌ای شدند.

این نگرانی ناشی از چندین عامل بود، از جمله هزینه پایین توسعه این اپلیکیشن، گسترش سریع آن و تأثیر مستقیم آن بر سهام شرکت‌های بزرگ فناوری، به‌ویژه غول فناوری آمریکایی “انویدیا”.

“دیپ سیک”… زلزله‌ای مالی و فناوری

طبق گزارشی که توسط شبکه بی‌بی‌سی منتشر شده است، “دیپ سیک” که در ۲۰ ژانویه راه‌اندازی شد، توان رقابتی بالایی در مقایسه با مدل‌های پیشرو هوش مصنوعی مانند “ChatGPT” نشان داده و توانسته است با هزینه‌ای بسیار کمتر عملکردی پیشرفته ارائه دهد.

در نتیجه این موفقیت، سهام “انویدیا” ۱۷٪ کاهش یافت و حدود ۶۰۰ میلیارد دلار از ارزش بازار خود را در یک روز از دست داد که این بزرگ‌ترین کاهش روزانه در تاریخ بازارهای مالی آمریکا محسوب می‌شود.

همچنین، طبق گزارش روزنامه “فایننشال تایمز”، این سقوط باعث شد شاخص فیلادلفیا برای نیمه‌رساناها ۹.۲٪ کاهش یابد، در حالی که شاخص “نزدک” نیز بیش از ۳٪ افت داشت. این امر نگرانی‌ها در مورد آینده شرکت‌های هوش مصنوعی آمریکایی را افزایش داده است.

چرا سرمایه‌گذاران آمریکایی از “دیپ سیک” نگران هستند؟

“دیپ سیک” یکی از بحث‌برانگیزترین نوآوری‌های اخیر در بازارهای جهانی محسوب می‌شود، نه تنها به دلیل عملکرد پیشرفته آن، بلکه به خاطر پیامدهای اقتصادی گسترده‌ای که به دنبال داشته است.

ظهور این مدل چینی تغییرات اساسی در موازنه قدرت بین شرکت‌های فناوری غربی و رقبای چینی ایجاد کرده و سرمایه‌گذاران آمریکایی را نسبت به آینده سرمایه‌گذاری‌هایشان در این حوزه نگران کرده است.

نگرانی اصلی ناشی از توانایی “دیپ سیک” در دستیابی به نتایج فوق‌العاده با هزینه‌های توسعه پایین است، عاملی که بقای مدل‌های آمریکایی را که به سرمایه‌گذاری‌های عظیم متکی هستند، تهدید می‌کند. علاوه بر این، پیشرفت سریع چین در این حوزه می‌تواند برتری فناوری شرکت‌های آمریکایی را از بین ببرد و آن‌ها را در معرض زیان‌های سنگین اقتصادی قرار دهد.

هزینه پایین توسعه

طبق تحلیلی که توسط بلومبرگ منتشر شده، “دیپ سیک” با هزینه‌ای کمتر از ۶ میلیون دلار توسعه یافته است – برخی تحلیل‌های آسیایی حتی هزینه واقعی را کمتر از نصف این مبلغ برآورد کرده‌اند – در حالی که توسعه مدل “GPT-4” بیش از ۱۰۰ میلیون دلار هزینه داشته است.

این تفاوت عظیم در هزینه‌ها، سؤالات اساسی درباره میزان سودمندی سرمایه‌گذاری‌های کلان شرکت‌های آمریکایی در توسعه هوش مصنوعی ایجاد کرده است.

“دان هاچیسون”، کارشناس اقتصادی از موسسه “تک اینسایتس”، معتقد است: “کاهش چشمگیر هزینه‌ها ساختار بازار هوش مصنوعی را تغییر می‌دهد، به طوری که دیگر صرفاً داشتن فناوری پیشرفته کافی نیست، بلکه نحوه استفاده بهینه از منابع محدود برای دستیابی به نتایج مشابه اهمیت بیشتری پیدا کرده است.”

چالش سلطه آمریکا بر هوش مصنوعی

در اقدامی که از جاه‌طلبی‌های چین در این حوزه حمایت می‌کند، “شی جین پینگ”، رئیس‌جمهور چین، اعلام کرد که توسعه هوش مصنوعی یک اولویت ملی است، امری که شانس چین را برای رقابت جهانی افزایش می‌دهد.

در مقابل، ایالات متحده تلاش می‌کند تا با اعمال محدودیت‌های شدید بر صادرات تراشه‌های پیشرفته به چین، این کشور را مهار کند، اما “دیپ سیک” نشان داده که چین می‌تواند این محدودیت‌ها را دور بزند.

طبق تحلیل موسسه “کانترپوینت ریسرچ”، سیاست‌های آمریکا برای جلوگیری از صادرات تراشه‌ها تأثیر چندانی بر شرکت‌های چینی نداشته، بلکه آن‌ها را وادار به اتخاذ استراتژی‌های جدیدی کرده است که به جای تکیه بر توان محاسباتی عظیم، بر بهره‌وری نرم‌افزاری متمرکز هستند.

سقوط فاجعه‌بار “انویدیا”

صنعت تراشه‌سازی آمریکا پس از آنکه مشخص شد “دیپ سیک” به جای استفاده از تراشه‌های پیشرفته “انویدیا”، از الگوریتم‌های نرم‌افزاری جدیدی بهره می‌برد که با استفاده از تراشه‌های ارزان‌تر و کارآمدتر توسعه یافته‌اند، ضربه سنگینی خورد.

در نتیجه، “انویدیا” ارزش بازار خود را از دست داد و جایگاه خود را به عنوان بزرگ‌ترین شرکت آمریکایی به “اپل” و “مایکروسافت” واگذار کرد.

“دیلان پاتل”، تحلیل‌گر موسسه “سِمی آنالیسِس”، معتقد است: “آنچه اکنون شاهد آن هستیم، فقط کاهش ارزش سهام یک شرکت نیست، بلکه بازسازی کامل صنعت هوش مصنوعی است، جایی که ممکن است شرکت‌های چینی طی سال‌های آینده به بازیگران اصلی این حوزه تبدیل شوند.”