فضایل شب قدر

مسلمانان به شب قدر اهتمام ویژه‌ای دارند؛ چون این شب دارای خیر، برکت و رحمت فراوانی می‌باشد. لذا بر آن شدم تا پیرامون فضیلت، تعیین و فعالیت در این شب نکاتی را بنویسم.

فضایل شب قدر:

1. شب نزول قرآن: {إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِی لَیْلَهِ الْقَدْرِ} ما قرآن را در شب باارزش «لیلهالقدر» فرو فرستاده‌ایم. {شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِیَ أُنزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَیِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ} (آن چند روز معیّن و اندک) ماه رمضان است که قرآن در آن فرو فرستاده شده است (و آغاز به نزول نموده است و در مدت ۲۳ سال تدریجاً به دست مردم رسیده است) تا مردم را راهنمایی کند و نشانه‌ها و آیات روشنی از ارشاد (به حق و حقیقت) باشد و (میان حق و باطل در همه ادوار) جدایی افکند.

2. در این شب خداوند مقدرات را از لوح محفوظ به فرشتگان ابلاغ می‌کند و زندگی، مرگ، خوبی و بدی را تا سال آینده به آنان می‌سپارد.

3. این شب از هزار ماه بهتر است: {لَیْلَهُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ} شب قدر شبی است که از هزار ماه بهتر است. رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وسلم فرمودند: (کسی که از پاداش شب قدر محروم شود، از همه خوبی‌ها محروم می‌گردد). نسائی

4. شب آمرزش گناهان: رسول خدا می‌فرمایند: (کسی که این شب را از روی ایمان‌داری و طلب ثواب قیام کند، گناهان گذشته‌اش آمرزیده می‌شود). بخاری

5. شب نزول فرشتگان: {تَنَزَّلُ الْمَلَائِکَهُ وَالرُّوحُ فِیهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم مِّن کُلِّ أَمْرٍ} فرشتگان و جبرئیل در آن شب با اجازه پروردگارشان، پیاپی (به کره زمین و به‌سوی پرستشگران و عبادت‌کنندگان شب‌زنده‌دار) می‌آیند برای هرگونه کاری (که بدان یزدان سبحان دستور داده باشد). رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وسلم فرمودند: (فرشتگان روی زمین در شب قدر بیشتر از ریگ‌هاست). احمد

6. شب سلامتی: {سَلَامٌ هِیَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ} آن شب، شب سلامت و رحمت (و درود فرشتگان بر مؤمنان شب‌زنده‌دار) است تا طلوع صبح.

تعیین شب قدر: جستجو در روایات وارده در خصوص شب قدر ما را به این نتیجه می‌رساند که شب قدر در دهه اخیر رمضان و شب‌های طاق می‌باشد. امام بخاری در کتاب صحیح البخاری بابی تحت عنوان (جستجوی شب قدر در شب‌های طاق دهه اخیر رمضان) نام‌گذاری کرده است. اجماع علما بر این است که شب قدر در شب‌های طاق دهه اخیر ماه مبارک رمضان می‌باشد. حضرت ابن عباس می‌گوید: حضرت عمر رضی‌الله‌عنه از یاران رسول خدا شب قدر را پرسان نمود، همه اتفاق داشتند که در دهه اخیر رمضان می‌باشد.

پنهان بودن شب قدر: دانستیم که شب قدر در دهه اخیر رمضان می‌باشد؛ اما مشخص نیست که کدام شب است؛ چون رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وسلم این شب را می‌دانستند و به خاطر حکمتی که خداوند اراده کرده بود، پوشیده ماند. رسول خدا علت فراموشی را چنین بیان می‌کنند: (شب قدر را دیدم، کسانی مرا بیدار کردند که فراموشم گردید، پس شب قدر را در دهه اخیر رمضان جستجو کنید).

اما فرموده رسول خدا در حدیث صحیح البخاری، موقع بیان سبب پوشیدگی شب قدر، چنین است: (این کار به خیر شماست)؛ چون خفی بودن شب قدر باعث می‌شود که برای دریافت آن بیشتر تلاش کنیم و عبادت بیشتری انجام دهیم. برعکس، اگر وقت معین می‌بود، به آن شب اکتفا کرده و از قیام شب‌های دیگر کوتاهی می‌کردیم. از همین جهت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم دهه اخیر رمضان را تا وفاتشان به اعتکاف می‌نشستند.

فعالیت در شب قدر: حضرت عائشه رضی‌الله‌عنها روایت نموده که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم در دهه اخیر رمضان کمرش را می‌بست، شب‌زنده‌داری می‌کرد و اعضای خانواده‌اش را بیدار می‌نمود. یعنی بیشتر عبادت نموده و از همسرانشان دوری می‌کرد. در حدیث دیگری آمده است که (رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وسلم در دهه اخیر رمضان آن‌قدر تلاش می‌کردند که در غیر رمضان چنین نبودند). مسلم

از خداوند جل جلاله می‌خواهیم که ما را از شب قدر بهره‌مند سازد و از خوبی و پاداش آن محروم‌مان نگرداند.