کاروان «الصمود» در مرزهای مصر؛ استقبال مردمی و هشدار رسمی

کاروان مراکشی «الصمود» که از تونس حرکت کرده و پس از عبور از لیبی به سوی گذرگاه رفح در حرکت است، موجی از واکنش‌های متفاوت را در مصر برانگیخته است؛ از یک سو، استقبال گسترده کاربران شبکه‌های اجتماعی و حمایت مردمی، و از سوی دیگر، سکوت و احتیاط مقامات رسمی قاهره که تاکنون موضعی شفاف در قبال این کاروان اتخاذ نکرده‌اند.

این کاروان متشکل از صدها داوطلب از تونس و الجزایر است که با بیش از ۱۶۰ خودرو حامل کمک‌های پزشکی و انسانی، عازم نوار غزه شده‌اند تا به‌طور نمادین علیه محاصره این منطقه اعتراض کنند. این اقدام با استقبال و تمجید گسترده مراکشی‌ها مواجه شده و به‌عنوان نشانی از همبستگی عربی و تلاشی برای فشار بر جامعه جهانی تلقی می‌شود.

با این حال، ماجرا با بازداشت سه وکیل الجزایری در فرودگاه قاهره وارد مرحله‌ای جدید شد. به گفته فتیحه رویبی، وکیل الجزایری، این سه نفر بدون ارائه دلیل قانونی مشخص و همراه با ۳۷ تن دیگر از همراهان کاروان بازداشت شده‌اند و مدارک و وسایل شخصی‌شان نیز ضبط شده است. وی این اقدام را نقض آشکار حقوق بشر و کرامت شهروندان الجزایری دانسته و خواستار دخالت فوری دولت الجزایر برای آزادی این افراد شده است. به گفته وی، قرار است این وکلا به همراه سایر شهروندان الجزایری بازگردانده شوند، هرچند جزئیات رسمی در این زمینه هنوز اعلام نشده است.

در مقابل، فعالان حقوق بشر و برخی چهره‌های سرشناس مصری این بازداشت‌ها را محکوم کرده‌اند. عایده سیف الدوله، فعال حقوق بشر مصری، با انتشار پیامی در شبکه‌های اجتماعی از آزادی این وکلا دفاع کرد. همچنین یکی از فعالان الجزایری حاضر در قاهره گزارش داد که بازداشت‌شدگان برای چندین ساعت بدون اطلاع رسمی از سرنوشت‌شان در بازداشت نگه داشته شده‌اند. او تأکید کرد که نیروهای امنیتی مصر به‌شدت مراقب ورود فعالان هستند و همه مسافران را با دقت بازرسی می‌کنند.

در همین حال، نگرانی‌هایی در محافل امنیتی مصر در خصوص احتمال عبور کاروان از کانال سوئز و رسیدن به گذرگاه رفح وجود دارد، چرا که این موضوع می‌تواند حساسیت رژیم صهیونیستی را برانگیزد. رسانه‌های نزدیک به حکومت نیز با تردید به نیت این کاروان نگریسته و آن را اقدامی سیاسی برای تحت فشار گذاشتن مصر در شرایط حساس فعلی دانسته‌اند. برخی منابع امنیتی مصری مدعی‌اند که حضور شمار زیادی از فعالان خارجی بدون هماهنگی رسمی می‌تواند خطراتی امنیتی در پی داشته باشد.

با این حال، مقامات رسمی مصر تاکنون به‌طور مستقیم در این خصوص اظهار نظری نکرده‌اند. هیچ اطلاعیه‌ای در مورد مجوز عبور کاروان یا دلایل بازداشت فعالان الجزایری صادر نشده و فضای ابهام بر این موضوع سایه افکنده است.

در مقابل این نگاه رسمی، شماری از فعالان مصری، روزنامه‌نگاران و چهره‌های دانشگاهی از اقدام این کاروان دفاع کرده و آن را فرصتی برای تقویت دیپلماسی مردمی مصر در حمایت از فلسطین دانسته‌اند. ماهینور المصری، فعال حقوق بشر مصری، در واکنش به این رخداد نوشت که این کاروان «اقدامی ارزشمند» است که جلوگیری از آن، رسوایی بزرگی برای دولت مصر به همراه خواهد داشت.

رامی شعث، فعال سیاسی فلسطینی نیز با تمجید از این حرکت گفت که کاروان مراکشی نمادی از اعتراض جهانی علیه جنایات رژیم صهیونیستی در غزه است و حاضران در آن آمادگی کامل دارند تا مسئولیت این اقدام را بپذیرند. وی هشدار داد که جلوگیری از عبور کاروان می‌تواند ادعاهای مطرح‌شده علیه مصر در محافل بین‌المللی مبنی بر همدستی در محاصره غزه را تقویت کند.

از سوی دیگر، اسلام عوادی، فعال تونسی و از اعضای کاروان، خبر داد که احتمال موافقت مقامات مصری با ورود کاروان به خاک مصر وجود دارد. او تأکید کرد که این کاروان حامل پیام سیاسی و انسانی مهمی برای شکستن محاصره و رساندن کمک‌های ضروری به مردم غزه است.

تحلیل‌گران معتقدند که قاهره در برابر دو سناریوی دشوار قرار دارد: یا اجازه عبور کاروان را می‌دهد و با خشم “اسرائیل” مواجه می‌شود، یا آن را متوقف می‌کند و با انتقادهای گسترده داخلی و خارجی روبه‌رو می‌گردد. در همین حال، مصر در حال آماده‌سازی برای برگزاری «راهپیمایی جهانی حمایت از غزه» است که قرار است با مشارکت هزاران فعال از ده‌ها کشور جهان در قاهره آغاز شود.

این رویدادها در مجموع بیانگر پیچیدگی وضعیت مصر در تعامل با پرونده فلسطین و فشارهای متضاد منطقه‌ای و بین‌المللی است که قاهره ناگزیر به مدیریت آن است.