آتش‌بس غزه، در کشاکش واقع‌گرایی و افراط‌گرایی
نویسنده: احمد فرید فرزاد هروی
آتش‌بس غزه، در کشاکش واقع‌گرایی و افراط‌گرایی
در حالی‌که نسل‌کشی در غزه با حملات جنون‌آمیز صهیونیست‌ها به رفح، آخرین مناطق آواره‌نشین؛ در شدیدترین حالت ادامه دارد و هر روز ده‌ها فلسطینی از جمله زنان و کودکان قربانی آن می‌شوند؛ ضرورت آتش‌بس و ختم جنگ بیش از هر زمان دیگری، احساس می‌شود. با این حال، دامنۀ اعتراضات ضد جنگ، علیه ادامۀ سیاست‌های جنگ‌طلبانۀ صهیونیست‌ها، خیابان‌ها و دانشگاه‌های جهانی را درنوردیده است. دیوان کیفری بین‌المللی نیز به فشارهای حقوقی علیه سران رژیم اسرائیل افزوده‌است. چندین کشور اروپایی و آفریقایی نیز با شناسایی رسمی فلسطین، به صف حامیان فلسطین پیوستهاند.
واقعیت میدانی جنگ نیز حکایت از تلفات گسترده و فشار مضاعف نظامی بر ارتش رژیم صهیونیستی دارد، طوری که هر چه ارتش این رژیم در غزه پیش‌رویی می‌کند، بیشتر در باطلاق جنگ فرسایشی فرو می‌رود؛ چنان‌که حادثۀ به اسارت درآمدن سربازان اسرائیلی چنان بر رژیم ناگوار آمد که نتوانست پیامد سنگین پذیرفتن آن را متقبل شود. از سویی، اختلافات داخلی در ادارۀ جنگ، نیز رژیم را به سرحد فروپاشی کشانیده است.
در این میان، به گونۀ غیر منتظره در یک چرخش سیاسی، بایدن، در یک سخنرانی‌اش، طرح یک آتش‌بس چندین مرحله‌ای را که به گونه‌ای حاوی منافع هر دو طرف را در بر داشته باشد، اعلام نمود؛ متعاقب آن این طرح مورد استقبال حماس قرار گرفت. طرح بایدن، گرچه ناشی از فشار اعتراضات علیه وی و جوّ ملتهب انتخابات آمریکا، اعلام گردید و برخی نیز معتقدند که پیش‌نویس آن از سوی شخص نتانیاهو به بایدن ارسال گردیده بود، در ابتدا موافقت نتانیاهو را هم به دنبال داشت. اما پس از مخالفت شدید جناح‌های تندرو در کابینۀ اسرائیل، نتانیاهو از پذیرش آن عدول کرد. این در حالی‌است که احزاب مخالف و حتی برخی از وزرای کابینۀ نتانیاهو تهدید کرده‌اند که اگر با آتش‌بس موافقت نشود، به سقوط دولت منجر خواهد شد.
به نظر می‌رسد، آتش‌بس در غزه در کشاکش اختلافات واقع‌گرایی احزاب چپی مخالف نتانیاهو که خواستار پایان جنگ و تبادل اسرا هستند و افراط‌گرایی نزدیکان نتانیاهو که از تندروترین چهره‌های جنگ‌طلب و کشتار فلسطینیان هستند، گیر مانده‌است.
در همین راستا؛ یائیر لاپید رهبر مخالفان دولت نتانیاهو گفته است که اسرائیل در صورت نپذیرفتن آتش‌بس، بازندۀ بزرگ خواهد بود. گدعون لیوی یکی از روزنامه نگاران و تحلیل‌گر روزنامۀ هاآرتص نیز در مقاله‌ای نوشته‌است: «در صورت مخالفت نتانیاهو با طرح پیشنهادی رئیس‌جمهور آمریکا، نه تنها دیوان بین‌المللی دادگستری در لاهه، بلکه خود اسرائیل هم باید نتانیاهو را جنایت‌کار جنگی معرفی کند. مخالفت با طرح پیشنهادی بایدن، که بهترین طرح است و فرصتی برای موفقیت بایدن به شمار می‌رود، به منزلۀ یک جنایت جنگی خواهد بود؛ چرا که به معنای گفتن «بله» به ریختن خون‌های بیشتر خواهد بود که هیچ فایده‌ای برای سربازان اسرائیلی و ساکنان غزه ندارد. گفتن «نه» به طرح بایدن، به معنای گفتن «بله» به کشته شدن نظامیان اسیر و همچنین «بله» به نسل‌کشی و جنگ در جبهۀ شمال خواهد بود».
یائیر گولان رهبر حزب کار و رئیس سابق ستاد کل ارتش رژیم صهیونیستی نیز با تأکید به ختم جنگ اظهار داشته است که «ما سه هدف مهم داریم که باید محقق شود: نخست توقف جنگ بیهوده و متزلزل در نوار غزه و بازگرداندن همه اسرا به خانه‌های شان، انحلال کنست و برگزاری انتخابات زود هنگام و در نهایت انتخاب رهبری که به خود اطمینان داشته باشد، در رسیدن به اهدافش قاطع باشد و به رای دهنده‌گانش وفادار باشد».
در سوی دیگر این کشاکش، طیف تندرو همچنان بر طبل جنگ می‌کوبند. ایتمار بن گویر وزیر امنیت داخلی رژیم صهیونیستی مجدداً تهدید کرده‌است که در صورت موافقت نتانیاهو با توافق مبادلۀ اسرا، دولت را سرنگون خواهد کرد. در همین حال، نزدیکان اسموتریچ وزیر دارایی رژیم صهیونیستی هم گفته‌اند در صورت موافقت نتانیاهو با طرح آتش‌بس، او از ائتلاف دولتی خارج خواهد شد. نتانیاهو هم با سمت‌گیری در جبهۀ جنگ‌طلبان گفته‌است که «جنگ در غزه تا نابودی کامل حماس ادامه خواهد داشت».
این در حالی‌است که واقع‌گرایان، به واقعیت‌های میدان نبرد، تلفات گستردۀ نظامی، واکنشه‌های جهانی، فروپاشی اقتصاد و شالودۀ سیاسی اسرائیل در اثر ادامۀ جنگ می‌نگرند و تحلیل‌گران از ناتوانی ارتش در رسیدن به پیروزی و آزادی اسرا با فشار نظامی تأکید می.کنند. به باور کارشناسان نظامی، شکست و یا نابودی حماس از طریق جنگ، حتی در صورت اشغال کامل رفح، نیز یک «خیال خام» است. این طیف به دنبال بیرون شدن از بحران کنونی به‌گونۀ آبرومندانه هستند. اما تندروان جنگ‌طلب که تمامی منافع شان را بر باد دیده می‌بینند، ادامۀ جنگ را بیشتر به سود خویش می‌دانند.
زیرا تحمل شکست فاحش، پیامدهای پساجنگ، آن‌ها را وادار می‌کند تا جنگ را حداقل برای خلق یک تصویری کوچک از پیروزی نیز ادامه دهند. جنگی که چه توقف آن و چه ادامۀ آن شکست بیشتر برای رژیم اسرائیل، ویرانی غزه و کشتار غیر نظامیان بیشتر برای ساکنان آوارۀ غزه خواهد بود.
