وزیر انرژی و آب افغانستان به الجزیره نت: با پول خودمان سد می‌سازیم و با خشکسالی مقابله می‌کنیم
نویسنده: حمیدالله محمدشاه
ترجمه: واحد ترجمه‌ی فروغ اندیشه
وزیر انرژی و آب افغانستان به الجزیره نت: با پول خودمان سد می‌سازیم و با خشکسالی مقابله می‌کنیم
وزیر انرژی و آب افغانستان، ملا عبداللطیف منصور
ملا عبداللطیف منصور پس از خروج آمریکا از افغانستان در سال ۲۰۲۱ میلادی به‌عنوان وزیر انرژی و آب تعیین شد.
کابل – همزمان با چهارمین سالگرد حکومت طالبان در افغانستان، مقام‌های این کشور می‌گویند دولت از بودجه ملی خود پروژه‌های سدسازی را آغاز کرده است؛ تاکنون ۴۰۰ سد کوچک ساخته شده و تلاش دارند سدهای بزرگ‌تری نیز احداث کنند.
افغانستان مانند بسیاری از کشورهای منطقه با خشکسالی روبه‌رو است و بر حق خود در بهره‌برداری از منابع ملی تأکید می‌کند، بی‌آنکه به کشورهای همسایه، به‌ویژه ایران، زیان برساند.
وزیر انرژی و آب افغانستان ملا عبداللطیف منصور در گفت‌وگوی اختصاصی با الجزیره نت می‌گوید: «هیچ سرمایه‌گذاری یا تشویقی از سوی کشورهایی مانند چین و ترکیه دریافت نکرده‌ایم، بلکه تاجران افغان را دعوت کرده‌ایم تا در این بخش سرمایه‌گذاری کنند.»
ملا عبداللطیف منصور در سال ۱۹۶۸ در ولسوالی زرمت ولایت پکتیا متولد شد و در همان‌جا آموزش ابتدایی را به پایان رساند. پس از کودتای کمونیستی سال ۱۹۷۸ همراه خانواده‌اش به پاکستان مهاجر شد و تحصیلاتش را در معتبرترین مدارس دینی آنجا ادامه داد.
پس از ترور مولوی نصرالله منصور، به‌عنوان جانشین او انتخاب شد و در سال ۱۹۹۴ با ظهور طالبان در ولایت قندهار به این جنبش پیوست و از همان سال مسئولیت‌های مختلفی از جمله وزارت زراعت را در دولت نخست طالبان به عهده گرفت.
بعد از حمله آمریکا در سال ۲۰۰۱، به‌عنوان مسئول نظامی طالبان در ولایت پکتیا تعیین شد و عضو هیئت مذاکره‌کننده طالبان با آمریکا در قطر نیز بود. پس از خروج نیروهای آمریکایی، به‌عنوان وزیر انرژی و آب منصوب شد.
بخشی از گفت‌وگو
وضعیت آب در افغانستان با توجه به خشکسالی چگونه است؟
همان‌طور که همه می‌دانند، قاره آسیا و کشورهای همسایه موج خشکسالی را تجربه کرده‌اند و اکنون افغانستان نیز با آن روبه‌رو است. تأثیرات خشکسالی در مناطق مختلف کشور نمایان شده است.
میزان آب و جریان رودخانه‌ها کاهش یافته، اما در حال حاضر نمی‌توان آمار دقیقی ارائه کرد. با این حال، افغانستان منابع آبی خوبی دارد و برنامه‌ای برای مدیریت تدریجی آن داریم تا استفاده بهتری از آن ببریم.
اولویت‌های شما در پروژه‌های سدسازی چیست؟
الحمدلله، با روی‌کارآمدن امارت اسلامی فرصت‌های کاری فراهم شد و امنیت در سراسر کشور برقرار گردید. ما کار ساخت ۴ سد بزرگ را تکمیل کردیم: سد کمال‌خان، شاه‌وعروس، عمری و باشدان که حدود ۵۴ میلیون متر مکعب آب ذخیره می‌کند؛ این یک دستاورد بزرگ است.
همچنین کار روی سدهای بزرگ دیگری در ولایت‌های پکتیکا، لغمان، هلمند و ارزگان ادامه دارد. مهندسان افغان یا سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانند به هر نقطه افغانستان رفته و پروژه‌ها را ارزیابی کنند.
البته مشکلات اقتصادی وجود دارد و نیازمند بودجه کلانی هستیم، اما دولت هر ساله بخشی از بودجه انکشافی را به ما اختصاص می‌دهد. تاکنون بیش از ۴۰۰ سد کوچک ساخته شده و تمرکز ما بر سدهای بزرگ است که برای اقتصاد، بازسازی و زراعت اهمیت فراوان دارند.
آیا کشورهای همسایه در برابر ساخت سدها اعتراضی داشته‌اند؟
ما تنها با ایران درباره رود هلمند توافق‌نامه داریم و با هیچ کشور دیگری توافقی وجود ندارد. وقتی خشکسالی می‌شود، مشکل تنها مربوط به ایران نیست، بلکه مردم نیمروز و هلمند هم خواستار حقابه‌شان می‌شوند.
رود هلمند پس از طی ۲۶۰ کیلومتر به سد کمال‌خان می‌رسد و بعد از آن بستر رودخانه خشک می‌شود. در صورت وجود آب، بیشتر آن یا تبخیر می‌شود یا در شن‌ها فرو می‌رود و قبل از رسیدن به ایران از بین می‌رود. بنابراین اولویت ما تأمین آب مردم نیمروز است.
وقتی سیلاب بیاید و آب کافی باشد، سهم ایران را طبق توافق‌نامه می‌دهیم. امسال نیز آب کافی به ایران رسید و پس از گفت‌وگوها، هیئتی از ایران برای بازدید آمد و پذیرفتند که وضعیت خشکسالی در افغانستان بسیار شدید است.
ایران شما را به جلوگیری از آب متهم می‌کند، پاسخ شما چیست؟
ما نمی‌خواهیم روابط خود را با همسایگان و به‌ویژه کشورهای اسلامی بر سر چنین مسائل کوچکی خراب کنیم.
در زمان شاه سابق، محمد ظاهرشاه، آب در افغانستان بسیار زیاد بود تا آنجا که ایران از ما خواست آن را مهار کنیم و حاضر شد هزینه آن را بپردازد. حتی ایران پیشنهاد داد ۲ میلیارد دلار برای ساخت سدها بپردازد. اما امروز که آب کم شده، چطور می‌توانیم آن را تأمین کنیم؟
مردم نیمروز همراه با ایرانی‌ها شکایت دارند و وضع در جنوب بسیار دشوار است. ایران باید این شرایط را درک کند.
نقش سرمایه‌گذاران در پروژه‌های انرژی چیست؟
تمام این پروژه‌ها با بودجه ملی افغانستان اجرا شده و هیچ کمک خارجی دریافت نکرده‌ایم. البته سرمایه‌گذار افغان، میرویس عزیزی، وعده داده ۱۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کند.
پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۲ بتوانیم ۱۰ هزار مگاوات برق از منابع مختلف (آبی، بادی، گازی، خورشیدی و زغال‌سنگ) تولید کنیم و برق را به سراسر کشور برسانیم.
مشکل کمبود آب آشامیدنی در کابل را چگونه حل می‌کنید؟
خشکسالی روزبه‌روز بدتر می‌شود و سطح آب‌های زیرزمینی کابل کاهش یافته است. اما دولت این موضوع را جدی گرفته و چندین طرح در دست اجرا دارد:
انتقال آب از پنجشیر به کابل.
سد شاه‌وعروس اکنون آب ۱۰ تا ۱۵ هزار خانواده را تأمین می‌کند.
ساخت سد شاه‌توت که ۹۹٪ مشکل آب کابل را حل خواهد کرد و بودجه آن امسال تخصیص یافته است.
بحران آب در کابل وجود دارد، اما به آن اندازه جدی نیست که مردم فکر کنند شهر به‌کلی خشک خواهد شد.
گفته می‌شود پاکستان مخالف ساخت سد روی رود کنر است، نظر شما چیست؟
به‌طور رسمی هیچ واکنشی از پاکستان دریافت نکرده‌ایم. تصمیم درباره منابع ملی افغانستان در دست خود ماست. اتفاقاً ساخت سدها بر روی رود کنر به نفع پاکستان هم خواهد بود، چون جلوی سیلاب‌ها را می‌گیرد.
اگر این پروژه عملی شود، می‌توانیم ۱۲۰۰ مگاوات برق تولید کنیم. گفت‌وگوهایی هم با شرکت‌های خارجی، از جمله چینی‌ها، داشته‌ایم.
آیا ترکیه در ساخت سدهای افغانستان نقش دارد؟
خیر، این شایعات است. افغانستان خودش برنامه‌ریزی می‌کند و ما حساسیت این موضوع را می‌دانیم. هیچ کشوری، نه چین و نه ترکیه، ما را برای ساخت سدها تشویق نکرده است.
تمام پروژه‌ها با بودجه ملی پیش می‌رود و اظهارات ایران بیشتر جنبه داخلی دارد.
منبع: الجزیره
