صبر و ثبات در هنگام مصیبت

«الَّذِینَ إِذا أَصابَتْهُمْ مُصِیبَهٌ قالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ» الآیه.

صبر، یکی از اساسی‌ترین خصلت‌­های اسلامی، کلید هستی، راز و رمز بنده‌گی وسخت‌ترین آزمون زنده‌­گی‌ست.

 صبر، سبب ارتجاع مقام بنده‌گی، خلوص نیت و اهداف، آرامش روانی و اطمینان قلبی شده که ثبات بنده‌گی را به همراه دارد.

 کمال دین و دنیا به صبر بسته‌گی دارد؛ صبر در 90 آیه از آیات متعدد قرآنی و بسیاری از احادیث نبوی بیان گردیده­است. اجر و مزد صابرین در دنیا و آخرت، همراه با رضایت الهی برای شان مژده داده شده‌­است.

صبر و ثبات در مصیبت: صبر در هنگام مصیبت، یکی از انواع سه‌گانه «صبر برطاعت، صبر بر مصیبت، صبر بر عدم ارتکاب گناه» بوده، سخت‌ترین نوع صبر است که فرد به وسیلۀ مال، اولاد، خانواده، مسکن و جانش آزمایش می‌شود.

 انسان ذاتاً ضعیف بوده، مصیبت می‌تواند به آسانی آن را به ضعف بیشتر در منجلاب نا امیدی و حتی دوری از پروردگارش غرق سازد، ولی صبر و ثبات چون ریشه‌ای از تقوا دارد، انسان را از ناسپاسی و عدم شکر، دور شدن از رحمت الهی خروش و احساسات منفی مانع گریده و وی را متوکل، بردبار و ثابت­‌قدم می‌سازد.

صبر و ثبات در مصیبت، پله‌ای عروج به بلندترین مقام و موفقیت در آزمون زنده­‌گیست.

 پیامبر «صلی الله علیه وسلم” می‌فرمایند: «برای هیچ­کس عطا و بخششی بهتر و وسیع‌تر از صبر داده نشده است».

هم­چنان فرموده­‌اند: «شگفتا از کار مومن که همه کارش به خیر و نفع اوست و این برای هیچ­کس جز مومن نیست که وقتی در سختی قرار گرفت، صبر و بردباری می­‌کند و به نفع اوست و اگر خیری به او برسد، شکر می­‌کند که باز هم به نفع اوست».

صبر که بهترین تعبیر از توکل خالصانه، ثبات بنده‌گی، ایمان به تقدیر الهی و امید به رحمت ذات اوست؛ شکر را نیز همراه دارد.

صبری که از روی ایمان و باور به پرودگار عالمیان، ثبات بنده‌گی، تربیت نیکو نفس انسانی و با خلوص نیت سرچشمه می‌گیرد، همه‌ای جوارح را تحت تصرف خود گرفته و در کردار، رفتار و گفتار فرد متبلور می‌شود.

 بهترین صبر، صبر جمیل است؛ چنان­چه پیامبر “صلی الله علیه وسلم” در مورد آن می­فرمایند: «صبر جمیل صبریست که در برخورد اول باشد».

راضی بودن به تقدیر الهی اعتماد و توکل به پروردگار وکیل همراه با ثبات و مقامت با سختی‌ها انسان را به درجه والایی از تقوا و اخلاص می‌رساند. کسب رضایت الهی موجب کسب آرامش قلبی و روانی در سخت‌ترین شرایط می‌گردد.

فرد صبوری که قلب و ضمیرش را با ایمان و باور عمیق به وحدانیت الهی، حقانیت ایمان و عمل به دین او، همراه با پیروی از سنت، روش و دستورات پیامبر محبوبش تقویت بخشیده و چنین تربیت یافته است؛ یقین دارد که دنیا محل آزمون بوده و پله‌ای برای رسیدن به حیات جاویدان می­باشد. سختی‌ها، مشقت و چالش رکن اساسی آزمون اند.

مصیبت‌ها در کنار این که تحمل آن دشوار است؛ تحمل و صبر در مقابل آن از پاداش بزرگ در دنیا و آخرت بر خورداربوده و هم دارای حکمت‌هایی‌است که پی بردن به آن، مومن صبور را در مقابل مصیبت با ثبات و مستحکم می‌گرداند.

بهترین نمونه‌ای صبر در عصر حاضر مسلمان مظلوم فلسطین و مجاهدین جان بر کهف غزه اند؛ آنان با تربیت نیکو نفس، نور یقین ایمان که مقاومت و صبر باورنکردنی را برای شان بخشیده­‌است، الگوی برای بشریت و مسلمان جهان شده‌­اند. مسلمان غزه نشان دادند که لذت صبر با همه‌ای تلخی‌ها و سختی‌هایش، چه­‌قدر شیرین است که می‌تواند با داشتن آن وحشت از دست دادن جان، خانواده، مال و مسکن باز هم لبخند شکر بر چهره جاری کرد، برای لقای کلمه الله از مال، جان و فرزندان گذشت و خود را سپری برای دین الهی سازند.

در نتبجه؛ با وجود دانستن مفهوم صبر، انواع و ثمرات دینی و اخروی و پادش صبر را دانستیم که صبر در هنگام مصیبت چون کوره‌ای‌ست که بنده را خالص گردانیده؛ تحمل سختی‌­های آن ایمان و یقین کامل می‌خواهد تا شکرگزار الله­ تعالی در هر گونه مشکلات و مصیبت‌­ها باشد تا بتواند رضایت الهی که پاداش دارین را به همراه دارد، بدست آورد.

«رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَیْنَا صَبْرًا وَ ثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَ انصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ»

منابع :

۱-اخلاق مومن- عمرو خالد

۲ اصلاح قلب ها- عمرو خالد